-
1 causa
(арх. caussa), ae f. [ cado?]1)а) причина, повод, основание, побудительное начало (c. belli Cs; c. major, perspicua, probabilis C)cum causā C (non sine causa C, CC) — не без основанияquā causā Pl, hac de causa O, quā de (или ex) causa и ob eam causam C — по этой причинеcausam alicujus rei sustinere C — быть повинным в чём-л.afferre causam C — приводить основание (указывать причину) или давать поводquid causae est, quin...? H — в чём причина, что... не...?б) abl. causā по причине, для, ради, из-заeā causā Pl, Ter etc. — по той причине2) извиняющее обстоятельство, предлог, отговорка (causas fingere O, invenire Ter, interserere и interponere Nep)per causam Cs, L etc. — под предлогом3) возражениеnullam (тж. non и haud) causam dico Pl etc. — я не возражаю (ничего не говорю против)4) дело, обстоятельства дела, положение делаaliquid non ad causam, sed ad voluntatem personasque dirigere VP — сводить что-л. не к (объективным) обстоятельствам дела, а к воле (отдельных) лиц5) дела, тж. польза, интересы ( rei publicae C)victrix c. и victa c. — см. placeoarmis inferiores, non causa esse C — уступать в вооружении, но не по существу (не в главном)6) целевая причина, цель, смыслin solo vivendi c. palato est J — цель жизни (римских богачей) в одном лишь обжорстве7) связь, отношенияcausam amicitiae habere cum aliquo Cs — быть в дружеских отношениях с кем-л.non alienum esse arbitror explicare, quae mihi sit ratio et c. cum Caesare C — считаю нелишним разъяснить, каков характер моих взаимоотношений с Цезарем8) тема, предмет (c. disserendi C)9) судебное дело, тяжба, процесс (privata, publica C)c. capitis C etc. — уголовное делоcausam obtinere (tenere, sustinere) C — выиграть процессcausam dicere C — выступать на суде с защитой, вести дело -
2 deficio
dē-ficio, fēcī, fectum, ere [ facio ]1) отложиться, отпасть, изменить (d. abaliquo L, C etc.; d. ab amicitia populi Romani Cs)d. a patribus ad plebem L — перейти от патрициев на сторону плебсаd. a se C — изменить самому себеillis legibus d. L — отказаться от соблюдения этих законовd. a virtute C — утратить доблесть (добродетельность)2) оказываться недостаточным, не хватать, недоставать (si cibaria defecerint in navigatione Dig)dies deficiat, si velim eam causam defendere C — не хватило бы дня, если бы я пожелал защищать это делоhorrea fecundas ad messes deficientia Tib — житницы, которые не в состоянии вместить богатый урожай3)d. vitā Pl etc. — находиться при смертиnec animo defēcit, nec consilio L — он не утратил ни мужества, ни благоразумияd. aliquem (редко alicui) — недоставать у кого-л. (tempus deficit aliquem VM; tela nostris — v. l. nostros — deficiunt Cs)б) pass.deficitur aliquis (aliquid) (ab) aliquā re — кто-(что-)л. лишен(о) чего-л. (defici a viribus Cs; defici pecunia Sen)defici animo QC — лишиться сознания, но (см. выше)animo defĭcere Lcr, Cs etc. или просто d. Cs, C etc. — пасть духом, приунытьdefectum corpore caput PJ — голова, отделённая от тела4) беднеть, нищать, банкротиться, становиться неплатёжеспособным ( si debitores defecerint Dig)5) гаснуть, угасатьignis deficit V — огонь гаснет (догорает), ноtenent Danai quā deficit ignis V — данайцы захватили (всё), что пощадил огонь6)а) убывать, убавляться, уменьшатьсяб) подходить к концу, оканчиватьсяdeficiente die Pt — на закате7) (тж. d. vitā Pl) умирать, скончаться (d. prope lucem Su; deficit omne, quod nascitur Q)d. sanguine et spiritu VM — умереть от потери крови9) уходить, покидать (orbem O; somnus deficit aliquem Tib) -
3 is
ea, id1) этотob eam causam C, Cs etc. — по этой причинеea mentio C — это упоминание, т. е. упоминание об этомea (= id) summa miseria est C — это — верх несчастья2) тотis... qui C etc. — тот... которыйquo... eo C etc. — чем..тем3) он4) такой, таковea firma amicitia est Sl — такова прочная дружбаnon is sum, qui mortis periculo terrear Cs — я не таков, чтобы пугаться смертельной опасности5)cum unā legione eāque vacillante C — с одним легионом, да и то ненадёжнымstudiis deditus, idque a puero C — преданный наукам и, притом, с (самого) детстваnec (neque) is — да и то не, и притом не (plurimae litterae neque eae vulgares C)6) выраженияquibus id consilii est, ut... Cs — план которых таков, чтобы...idne estis auctores mihi? Ter — вы это, что-ли, советуете мне?ad id (loci или locorum) L etc. — до тех (сих) порpost id locorum Pl, Sl — после того(in) id — потому, оттого ( id gaudeo C)eo (eā re) C etc. — вследствие тогоin eo est (ut) — положение таково, дело обстоит так, дошло до того (что) (jam in eo erat, ut milites in muros ascenderent L) -
4 ob
(как приставка, ассимилирует b перед p — opprĭmo, f — offendo, c — occupo и g — ogganio) praep. cum acc.1) к (ob Romam legiones ducere Enn; ora obvertere ob ōs aficujus Enn)2) перед (ob oculos Pl, C); против ( ob Italiam L)3)а) вследствие, из-за ( invalĭdus ob morbos Sl)б) ради, для ( ob rem publicam mortem obire T)ob hanc rem, ob eam (illam) rem, ob eam (hanc) causam, quam ob causam (rem) C, Cs — вследствие этого, по этой причине4) в обмен на, за (ob decem minas Ter; ob merita sua Sl) -
5 propter
I adv. [из *. propĭter от prope ]вблизи ( aliquid intueri C); поблизости, рядом (p. stetisse C)II propter praep. cum acc.1) близ, рядом, у (p. viam T)2)а) вследствие, ввиду, из-за (p. frigora Cs; p. metum C)p. eam ipsam causam C и p. hoc ipsum Pt — по этой самой причинеte p. V — по твоей вине, из-за тебяp. vitam vivendi perdere causam J впоследствии погов. — ради сохранения жизни утратить её смыслб) благодаря (p. vos C)3) посредством, путём (p. dolum alienum lucrum facere Dig)
См. также в других словарях:
Suspicienda quidem bella sunt ob eam causam ut sine injuria in pace vivatur. — См. Если хочешь мира, готовься к войне … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Suscipienda quidem bella sunt ob eam causam, ut sine injuria in pace vivatur. — См. Хочешь покою, готовься к бою … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
TIBIA — I. TIBIA Phrygia, in universum sic dicta, Suidas: Τιβία. Φρυγία ὅλη. Vide Palmer. p. 575. II. TIBIA instrumentum maxime ὀργιαςικὸν καὶ παθητικὸν, Atistoteli in Politicis, et Appuleio Miles. l. 5. qui proin, uti loqui de cithara, canere de choro,… … Hofmann J. Lexicon universale
REPRESSALIAE — apud recentiores Iureconsultos seu Repressaliarum Ius, potestas est impignerandi contra quemlibet de terra debitoris, data creditori, pro iniuriis et damnis, l. si pignerationes, de iniur. et damn. dat. l. 6. Cuius inventum non novum esse… … Hofmann J. Lexicon universale
COMMODA Publica quicunque olim auxit — quique effecit, ut Res publ. vitatâ invidiâ, miseriâ, calamitate, honorem, faustitatem, felicitatem adipisceretur, is, velut malorum praeclarissimus victor, coronâ solebat donari. Cuiusmodi, praeter alios illustres viros, Lycurgus fuit, a Populo… … Hofmann J. Lexicon universale
LYRA — I. LYRA instrumentum Musicum, cuius inventio Mercurio tribuitur, qui quumi pedem in aridam testudinem, sic Varroni dictam, quod testâ tegatur, impegislet, animadvertit sonum reddi ex nervis illius siccitate intensis: quod tamen paulo aliter… … Hofmann J. Lexicon universale
PRAENOMEN — Isidoro hinc vocitatum est, quod nomini praeponatur, ut Livius, Quintus, i. e. nominigentis; quam ob causam Nomini proprio apud nos respondet. Cum enim varia Romani nomina haberent, Praenomen eiusdem familiae distinguebat Fratres: Nomen signabat… … Hofmann J. Lexicon universale
ORDINARIUS — I. ORDINARIUS apud Sueton. de Rhetorib. c. 2. Ordinarium eum appellat, deridens ut inflatum ac levem et sordidum; ubi perperam vulgo legitur Hordearium, scurra est. Ita enim apud Veteres scurra dicebatur. Festus, Ordinarius homo scurra ac… … Hofmann J. Lexicon universale
OSANNA — acclamatum DOMINO nostro Hierosolymam adventanti, Ω᾿σαννὰ τῷ ὑιῷ Δαβὶδ, Osanna, filio David, ex Hebraeo Hoschahana, compendiô sermonis dici, apud Hebraeos, consuevit, in acclamationibus, pro Hoschiah na, Ναὶ σῶσον, Serva obsecro. Id enim moris in … Hofmann J. Lexicon universale
PARENTES — a PARIENDO dicti, magno in honore ubique habiti sunt. Cum enim natura exiguam hominibus vitae periodum circumscripserit, eiusque usuram dederit, tamquam pecuniae, nullâ praestitutâ die, facile suis exhauriretur civitas civibus, nisi cives… … Hofmann J. Lexicon universale
Coligny calendar — Overview of the re assembled tablet Detail of Mid Samonios The … Wikipedia